گروه برنامه ریزی

پالیسی اخلاقی

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیــــم

مقدمه

رعایت اصول و ارزش‌های اخلاقی در همه‌ی نهادها به ویژه در نهادهای تحصیلی، امریست بسا مهم و ارزشمند. در شرایط کنونی، مباحثی هم‌چون اصول اخلاقی، اخلاق دانشگاهی، پالیسی اخلاقی و … از مولفه‌های مهم برای پیشرفت و تعالی نهادهای تحصیلی مطرح بوده و عملی کردن آن مستلزم موجودیت سندی مدون است که باید در روشنایی آن به آن عمل نمود. روی این ملحوظ، موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان نیز در روشنایی پالیسی‌های موجود در لوایح و مقرره‌های وزارت محترم تحصیلات، پالیسی را زیر عنوان (پالیسی اخلاقی) تهیه و تدوین نموده و خود را ملزم به رعایت آن در پیشبرد امور اداری و اکادمیک می‌داند.؛ زیرا اخلاق اکادمیک از ضروریاتی است که باید در هر نهاد تحصیلی مورد توجه قرارگیرد. ملاحظات اخلاقی می‌توانند به عنوان یک عامل بازدارنده مؤثر تلقی شوند. بحث اخلاق اکادمیک از مراعات ارزش‌های ملی، مذهبی، دینی شروع تا صداقت در تحقیقات علمی، ارائه‌ی درس با کیفیت و متعهد بودن در همه امور را در بر می‌گیرد، که متاسفانه گاهی این محیط نمی تواند بر این موارد مهم فایق آید، اما این نهاد سعی بر این دارد که تا حد ممکن این ارزش‌ها را مراعات نموده و نسل امروز را مسوول و متعهد به آن‌ها تربیت نماید.

این پالیسی متوجه سه بخش مرتبط به هم بوده و هریکی از بخش‌های مربوطه مکلف به رعایت آن می‌باشند:

بخش استادان

استاد حیثیت پدر معنوی داشته و باید با محصلان برخورد نیک و دلسوزانه داشته باشد؛
وی باید الگو و نماد از علم، اخلاق نیکو و تقوا برای محصلان و اداره باشد؛
وظیفه شناس، متعهد به لوایح و مقررات موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان باشد؛
باید یک شخص تأثیرگذار در عرصۀ تعلیم و تربیه بین محصلان و اداره باشد؛
برخورد خوب و حسنه با محصلان و سایر همکاران خود داشته باشد؛
با پلان عملیاتی – انفرادی، پلان بهبود تدریس و کورس‌پالیسی منظم، وارد صنف شود؛
در اجرای وظایف تدریسی خویش از اخلاص و صداقت کامل کار بگیرد؛
روحیه همکاری و مساعدت را با محصلان داشته باشد؛
ارزیابی از فعالیت‌های علمی محصلان را وظیفه خود دانسته و در زمان معیینه آنرا اجرا نماید؛
در ارزیابی‌ها انصاف و عدالت را بصورت جدی رعایت نماید؛
از قابلیت و کفایت علمی خوب، قدرت بیان و تفهیم درست برخوردار باشد؛
روحیه انتقادپذیری را دارا بوده و به سوالات و نظریات محصلان با اسلوب و روش‌های علمی پاسخ دهد؛
قدرت شناسایی استعدادهای نهفته در محصلان را داشته باشد؛
از استعمال هرنوع القاب ناپسند و استفاده از مواد مخدر (مسکرات و دخانیات) در صحن موسسه بپرهیزد؛
استعداد و ظرفیت والا داشته باشد؛
از مفردات درسی سمستروار و روزمره آگاهی داشته باشد؛
در جلسات مربوطه شرکت نماید؛
پیش‌نهادات و نظریات لازم را در رابطه با مفردات درسی و کریکولم به دیپارتمنت و پوهنحی مربوطه نماید؛
احترام به لوایح و مقررات موسسه و وزارت تحصیلات عالی به ارتباط مفردات درسی و کریکولم؛
آگاهی از ارزیابی‌های وسط سمستر و امتحان نهایی.

بخش محصلان

رعایت فضای اخوت، برادری و همدیگرپذیری میان محصلان؛
برخورد صمیمانه و حسنه با محصلان و همصنفیان؛
احترام گذاشتن به استادان و کارمندان اداری؛
احترام به لوایح، مقررات و طرزالعمل‌های موسسه؛
احترام به ارزش‌های اسلامی و دینی؛
داشتن اخلاق عالی و ترویج آن در بین محصلان؛
اجتناب از هرگونه تعصب؛
اخلاص در کار و عمل؛
داشتن وقار، سنگینی و آراستگی؛
مشارکت در فعالیت‌های صنفی و گروهی؛
پابندی در ادای نمازهای پنج‌گانه و تمام وجایب دینی؛
اجتناب از استفاده هرگونه مواد مخدر؛
پابندی به فرهنگ اسلامی و افغانی.

بخش کارمندان

احترام به کادرهای علمی، اداری و تمام منسوبین موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان؛
احترام به لوایح، مقررات و نظم و دسپلین موسسه؛
احترام به ارزش‌های اخلاقی و دینی؛
نمایندگی درست و سالم از موسسه؛
برخورد حسنه و نیک با محصلان؛
قضاوت عادلانه و منصفانه در بخش ارزیابی‌های مختلف؛
پرهیز از هرگونه گفتار و حرکاتِ که منافی وقار و سنگینی می‌گردد؛
در صورت تخلف از مقررات و لوایح، موضوع به کمیته نظم و دسپلین موسسه محول می‌گردد.

این پالیسی به تأسی از حکم ماده هشتم اساس‌نامه موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان تهیه و ترتیب گردیده و در جلسه مورخ ۳/۵/۱۳۹۸ مورد تصویب قرار گرفته و ثبت پروتکول شماره (۳) آن شورا گردیده و قابل تطبیق است.

پالیسی انصاف و عدالت

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیــــم

مقدمه

یکی از مهم‌ترین موضوعات ارزشی و مورد توجه، رعایت عدالت و انصاف در نهاد تحصیلی است. هر نهاد تحصیلی در فضای رقابتی، در پی کسب رضایت متقاضیان خود هستند؛ چیزی‌که بقای نهاد را تضمین می‌کند. این امر میسر نمی‌شود، مگر با رعایت عدالت. بنابراین، موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان از زمان تأسیس تا به حال در کلیه عرصه‌ها به خصوص در عرصه‌ی اکادمیک، همواره بر اصول انصاف و عدالت اجتماعی استوار بوده و این تعامل ناشی از باور ما نسبت به آموزه‌های ولای اسلامی است.؛ زیرا تعالیم دینی ما بر عدالت و انصاف سخت پا می‌فشارد و بر آن تکیه می‌ورزد. از این‌رو، رعایت انصاف و عدالت شعار موسسه تحصیلات عالی پیمان است.

موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان، خانه مشترک همه اقشار مختلف جامعه ما بوده و به هیچ‌کس به دیده برتر و فروتر نگاه نمی‌کند و دانشجویان این محیط همه مصروف فراگیری تحصیل اند. معیار برتری و شایستگی در موسسه تحصیلات خصوصی پیمان، مهارت، سلوک، زحمت‌کشی و دانش بوده و ضوابط بر روابط حاکم است.

موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان، جهت تطبیق و عملی کردن این پالیسی، مکلف به رعایت موارد ذیل است:

مکلفیت استادان

استادان ثقافت اسلامی مکلف اند قبل از آغاز درس، پنج دقیقه وقت خود را پیرامون اهمیت انصاف و عدالت از دیدگاه اسلام اختصاص دهند؛
ارزیابی محصلان توسط استادان باید منصفانه و عادلانه باشد. در صورت عدم رعایت عدالت، محصلان حق دارند که ادعای تجدید نظر پارچه‌های خود را نمایند؛
استادان از هرگونه تبعیض و تنگ‌نظری در برابر محصلان و کارمندان اداری دوری جویند؛
برخورد و سلوک استادان با محصلان صمیمانه بوده و حق تعرض به کرامت انسانی محصلان و کارمندان را ندارند.

مکلفیت اداره

جذب محصلان با رعایت عدالت و انصاف و به اساس کانکور عمومی؛
استخدام شایسته‌ترین و مستعدترین فارغ‌التحصیلان در کادر علمی موسسه تحصیلات عالی پیمان بادرنظرگرفتن شفافیت پروسه و عاری از هرگونه تبعیض؛
شمولیت در کادر علمی و استخدام کارمندان، بدون درنظرداشت روابط صورت گیرد. تبعیض و تعصب نباید در موسسه در نظرگرفته شده و پیوسته ضوابط، تخصص، تجارب، استعداد و ظرفیت مدار اعتبار باشد؛
اداره مکلف به رعایت انصاف و عدالت در ارزیابی کلیه امور مربوط به محصلان و استادان است؛
هر شخص مکلف است که مطابق قرارداد و لایحه وظایف، وظیفه خویش را به درستی انجام دهد؛
حقوق استادان و کارمندان مطابق قرارداد مربوطه و با رضایت کامل اجرا می‌گردد؛
حقوق رخصتی کارمندان و استادان، مطابق قانون کار پرداخته می‌شود؛
بررسی تخطی استادان از لایحه وظایف و مقررات اکادمیک، بدون هرگونه تبعیض و بطور منصفانه و عادلانه صورت می‌گیرد؛
هرگونه تخلف محصلان از اصول و مقررات، توسط کمیته نظم و دسپلین موسسه بطور منصفانه و عادلانه بررسی گردیده و متخلف طبق لایحه مجازات می‌گردد؛
کمیته سمع شکایات، شکایات را به صورت عادلانه و منصفانه و به آن رسیدگی می‌نماید.

مکلفیت محصلان

رعایت مفاد لوایح، مقررات و طرزالعمل‌های وزارت تحصیلات عالی؛
احترام گذاشتن به استادان، کارمندان اداری، لوایح، مقررات و طرزالعمل‌های موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان؛
محصلان باید از هرگونه مسائلی چون تعصب، تفرقه، کینه و تنگ‌نظری که سبب اختلافات، نفاق و خشونت میان محصلان و استادان می‌گردد، خودداری کنند.

این پالیسی در جلسه مورخ ۳/۵/۱۳۹۸ شورای علمی موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان مورد تصویب قرار گرفته و ثبت پروتکول شماره (۳) آن شورا گردیده و قابل تطبیق است.

میکانیزم تهیه و ترتیب پلان عملیاتی انفرادی اعضای کادر علمی

هنگام تهیه و ترتیب پلان عملیاتی انفرادی، باید موارد ذیل در نظر گرفته شود:

فعالیت‌های‌که در طول یک سمستر انجام می‌شود، باید واضح باشد.
هدف فعالیت‌های پیش بینی شدۀ پلان، باید واضح و قابل دسترسی باشد.
روش استفاده برای انجام فعالیت های پلان شده، باید مشخص شود.
زمان‌بندی برای انجام فعالیت‌های پلان شده، بصورت دقیق مشخص گردد.
در ترتیب پلان، از نظریات اصلاحی استادان و ارزیابی سال قبلی محصلان استفاده صورت گیرد.
پلان تهیه شده بعد از امضای استاد، دو هفته قبل از شروع سال در اختیار دیپارتمنت‌ها قرار داده شود.
دیپارتمنت‌ها بعد از تائیدی در جلسۀ دیپارتمنت، پلان متذکره را ثبت پروتوکول نموده، مهر و امضاء نمایند.
بعد از امضای آمران دیپارتمنت، تائیدی ریاست‌های پوهنحی نیز صورت گیرد.
بعد از تائید مجلس، دیپارتمنت‌ها و پوهنحی‌ها، یک کاپی آن در اختیار استادان قرار داده شود.
آمران دیپارتمنت، گزارش سالانه استاد را با این پلان تطابق دهند.
آمران دیپارتمنت، از نتایج گزارشات استادان در پلان عملیاتی و بهبود تدریس استفاده نمایند.

این میکانیزم، در جلسه مورخ ۱۸ / ۱ / ۱۴۰۱ و درج پروتکول شماره (۲) شورای علمی موسسه تحصیلات عالی پیمان، مورد تائید قرار گرفته و قابل تطبیق است.

میکانیزم تهیه و ترتیب کورس پالسی‌ها

برای تهیه و ترتیب کورس پالسی‌ها باید نکات ذیل رعایت گردد:

از روش جدید تدریس، یعنی آموزش مبتنی بر هدف و نتیجه در تهیه‌ی کورس پالیسی استفاده گردد. (استفاده از تدریس نوین)؛
کورس پالیسی در مطابقت با کریکولم و مفردات درسی منظور شدۀ مقام محترم وزارت تحصیلات عالی آماده گردد؛
نام مضمون، نام استاد مضمون، کود نمبر، تعداد کریدت (ساعت‌های درسی در هفته)، صنف و سمستر، سال تحصیلی و شماره تماس استاد باالترتیب، تحریر گردد؛
اهمیت مضمون توضیح گردد؛
اهداف آموزشی از تدریس مضمون باید واضح گردد؛
نتایجی‌که برای محصلان بوجود می‌آید، باید واضح باشد؛
برای تفهیم بهتر، فعالیت‌های که استاد انجام می‌دهد، باید واضح باشد؛
برای درک بهتر، فعالیت‌های را که محصلان انجام می دهند، باید واضح باشد؛
شیوه‌های ارزیابی و هدف ارزیابی، باید واضح گردد؛

– مأخذ در کورس پالیسی ذکر شود تا در هنگام مشکلات، محصلان به آن مراجعه نمایند؛
– نمرات در بخش‌های مختلف ارزیابی تقسیم شود؛
– مسؤولیت های استاد و محصل در کورس پالیسی واضح گردد؛
– وقت ملاقات با محصلان مشخص گردد؛
– کور پالیسی باید توسط خود استاد تهیه گردد، (و نباید از دیگران کاپی نماید)؛
– کورس پالیسی بعد از تهیه و امضای استاد مضمون، در جلسات دیپارتمنت‌ها مطرح و ثبت پروتوکول گردد؛
– کورس پالیسی بعد از تاییدی در جلسات دیپارتمنت‌ها، در اختیار محصلان قرار داده شده و کاپی آن در دیپارتمنت‌ها حفظ می‌گردد.

میکانیزم مکافات

انجام دادن فعالیت‌های علمی و اکادمیکی نیاز به تشویق و ترغیب بهتر و بیشتر دارد. بنابراین، موسسه تحصیلات عالی پیمان مصمم است تا استادان و محصلان خویش را که پشتکار و مسئولیت پذیری داشته و از خود برازندگی نشان می‌دهند، مورد تحسین و تشویق قرار دهد. در نخست دیپارتمنت‌ها، تشخیص دهند که کدام استاد و محصل در تحقیق، تدریس، فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی از خود برازندگی نشان داده اند.

پروسیجر مکافات قرار ذیل است:

موضوع با ذکر دلایل و مستندات در جلسۀ دیپارتمنت مطرح گردد؛
بعد از تائید جلسۀ دیپارتمنت، به ریاست محترم پوهنحی پیش‌نهاد گردد؛
بعد از موافقه پوهنحی مربوطه، غرض تائید نهایی به ریاست محترم موسسه فرستاده شود؛
بعد از تائیدی ریاست موسسه، استاد و یا محصل موصوف، طی محفلی مورد تحسین و تشویق قرار گیرد.

معیار تشخیص مکافات:

موازنِ اخلاقی را رعایت نماید؛
در انجام امور محوله کوتاهی ننموده و در وقت معینه به دروس خویش حاضر گردد؛
در انجام دادن فعالیت‌های علمی و اکادمیکی و اداری، همکار خوب اداره باشد؛
انجام فعالیت‌های علمی- تحقیقی، مانند نوشتن کتب، مقالات، رساله‌ها و …؛
تحقیقات علمی خود را در مناسبت با موضوعات روز انجام داده و یک مشکل را حل نماید؛
در تحقیقات علمی از خود نوآوری داشته باشد؛
عمکرد شان باعث بهبود وضعیت تحصیلی – علمی موسسه گردد؛

مکانیزم ارزیابی از کیفیت تدریس استادان و ارایه گزارش دوباره به استادان و محصلان

مطابق پالیسی ارتقای کیفیت و اعتباردهی، در هر سمستر استادان ارزیابی می‌شوند. مراجع ارزیابی کننده (ریاست پوهنحی، کمیته‌ی تضمین کیفیت و آمران دیپارتمنت‌ها) می‌توانند از کیفیت شیوۀ تدریس استادان و استفاده از مواد لازم برای بهبود کیفیت تدریس ارزیابی نموده و نتایج بدست آمده را دوباره در اختیار استادان و محصلان قرار دهند.

علاوه برآن، استادان شخصاً نیز می‌توانند از شیوه تدریس خود ارزیابی خودی را انجام داده، از موفقیت و عدم موفقیت خویش مطلع گردند.

این ارزیابی توسط پرسشنامه‌ها صورت گرفته مورد تحلیل و تجزیه قرار می‌گیرد تا موفقیت و عدم موفقیت واضح گردد. بناءً برای رسیدن به هدف تعیین شده موارد ذیل پیگیری می‌گردد:

ریاست‌های پوهنحی، آمران دیپارتمنت‌ها و کمیته‌های فرعی تضمین کیفیت با استفاده از پرسشنامه‌ها و فورم‌های ارزیابی، از شیوه تدریس استادان ارزیابی نمایند؛
حد اقل در سمستری از هر استاد از یک مضمون ارزیابی گردد؛
فورم ارزیابی شده توسط مراجع مربوطه جمع آوری و در یک جدول توحید گردد؛
جدول توحیده شده را هر استاد در ستون نام خود امضاء نماید؛
جدول توحید شده در جلسه دیپارتمنت مطرح گردد، تا نقاط قوت‌ و ضعف مشخص گردد؛
برای نقات ضعف‌ها راه حل‌ها سنجیده شود؛
جدول توحید شده برای استاد داده شده و یک یک کاپی آن در دیپارتمنت‌ها و کمیته‌های فرعی تضمین کیفیت حفظ گردد؛
نتیجه ارزیابی توسط آمران دیپارتمنت‌ها برای اطلاع محصلان رسانیده شود، تا محصلان نتایج فیدبک خویش را بدست آورند، و در ضمن از محصلان نظر خواهی شود تا یک راهکار مناسب سنجیده شود؛
بعد از شناسایی نقاط قوت از طریق میکانیزم مکافات، استاد شایسته مورد تشویق قرار داده شود.

مکانیزم ارزیابی از کیفیت تدریس

مطابق پالیسی و طرزالعمل ارزیابی ارتقای کیفیت و اعتباردهی، همه ساله در هر سمستر استادان از طریق محصلان وآمران دیپارتمنت‌های مربوط ارزیابی می‌گردند. مراجع ارزیابی کننده می‌توانند از کیفیت تدریس استادان و شیوه‌های استفاده از مواد لازم برای بهبود کیفیت تدریس را ارزیابی نموده و نتایج بدست آمده را جهت اصلاح نواقص و کاستی‌ها، دوباره در اختیار استادان و محصلان قرار داده و همچنان در پلان‌های آینده‌ی خود درج نمایند.

علاوه برآن، خود استادان نیز مکلف اند از شیوه تدریس خود ارزیابی خودی را انجام داده، از موفقیت و عدم موفقیت خویش آگاه شده و برای اصلاح کمی‌ها و کاستی‌ها، اقدامات جدی و عملی را انجام دهند.

این ارزیابی توسط پرسشنامه‌ها صورت گرفته و مورد تحلیل و تجزیه قرار می گیرد تا به موفقیت و عدم موفقیت خود پی ببرد و در پلان‌های بعدی خویش در جهت حل مشکلات موجود اقدام می‌نمایند.

این ارزیابی در سه مرحله ذیل انجام می‌شود:

الف- نحوۀ ارزیابی خودی

علاوه بر استفاده از چک لیست موجود به سطح موسسه، مسؤولان دیپارتمنت‌ها مکلف است در مشورت با استادان دیپارتمنت مربوطه، مطابق نیاز رشته، سوالاتی را در پرسش‌نامه اضافه و یا کم نموده و در جلسه علمی دیپارتمنت مطرح نمایند.
پرسش‌نامه توسط جلسۀ دیپارتمنت تائید گردیده و بعداً قابل تطبیق است.
استادان دیپارتمنت‌ها مکلف اند الی ختم هفته هشتم مطابق طرزالعمل ارزیابی خودی در هرسمستر خود را توسط پرسشنامۀ تایید شده ارزیابی نمایند.
پرسش‌نامه‌ها توسط محصلان خانه پُری می‌گردد.
پرسش‌نامه‌های خانه پُری شده توسط خود استاد تحلیل و تجزیه می‌گردد.
از نتیجه و تحلیل ارزیابی نقاط ضعف و چالش‌ها برملا گردیده و استادان مکلف به رفع آن توسط پلان عملیاتی خواهند بود.
استاد مضمون مکلف است که نتیجۀ ارزیابی خودی و پرسش‌نامه‌ها را بعد از تحلیل و تجزیه در دوسیۀ جداگانه در داخل دیپارتمنت حفظ نماید.
در صورت ضرورت، آمران دیپارتمنت‌ها می‌توانند از آن استفاده نمایند و یا به دسترس بازنگر قرار دهند.

ب- نحوۀ ارزیابی استادان توسط دیپارتمنت‌

این ارزیابی توسط کمیته‌ی متشکل از آمر دیپارتمنت و دو نفر از اعضای دیپارتمنت به وسیله‌ی توزیع پرسش‌نامه‌های واحد برای آنعده محصلان صورت می‌گیرد که حد اقل فیصدی نمرات (۷۰) فیصد را تکمیل نموده باشند.
پر سش‌نامه با در نظر داشت مسؤولیت‌های هر عضو دیپارتمنت در جهت ارتقای کیفیت تدریس تهیه گردد و تاییدی جلسه علمی دیپارتمنت و پوهنحی را داشته باشد.
این ارزیابی الی ختم هفته نهم در هر سمستر انجام می یابد.
پرسش‌نامه‌ها توسط محصلان خانه پُری می‌گردد.
پرسش‌نامه‌های خانه پُری شده توسط آمر دیپارتمنت و اعضای هیئت تحلیل و تجزیه گردد.
نتایج ارزیابی دیپارتمنت‌ها با ارقام مزین با فیصدی تهیه و به کمیته ارتقای کیفیت نهاد تحصیلی پیوست نامه رسمی ارسال و نیز جهت اطلاع دهی به محصلان در ویترین پوهنحی نصب و در جلسۀ دیپارتمنت قرائت گردد.
با در نظرداشت نتایج ارزیابی مستمر دیپارتمنت‌ها، پلان عملیاتی تهیه و در رفع چالش‌ها اقدامات جدی اتخاذ و نیز در پلان بهبود کیفیت تدریس دیپارتمنت استفاده گردد.
اسناد این ارزیابی توسط کمیته ارزیابی از کیفیت تدریس ریاست تضمین کیفیت در ارزیابی‌های مستمر چک می‌گردد.

ج- ارزیابی دیپارتمنت توسط ریاست دانشکده

این ارزیابی توسط کمیته موظف از طریق ریس پوهنحی صورت می‌گیرد.
چک لیست و یا پرسش‌نامه به سطح پوهنحی با در نظرداشت نیازمندی‌های هر دیپارتمنت تهیه گردیده و تأیید شورای علمی پوهنحی را نیز داشته باشد.
تحلیل و تجزیه باید ارقامی باشد، نقات قوت و ضعف باید به ارقام و فیصدی در جدول نشان داده شود.
نتیجه ارزیابی الی ختم هفته دهم سمستر تکمیل گردیده و درگزارشات سالانه پوهنحی بکار می‌رود.
برای رفع نواقص در تهیه پلان‌های بهبود تدریس و پلان عملیاتی پوهنحی، از نتایج آن استفاده صورت گیرد.
اسناد این ارزیابی توسط کمیته ارزیابی از کیفیت تدریس ریاست تضمین کیفیت در ارزیابی‌های مستمر چک می‌گردد.

میکانیزم بازکردن صندوق شکایات اساتید، کارمندان و محصلان

این میکانیزم به تأسی از معیار هفتم بند هشتم چارچوب ریاست تضمین کیفیت و بخاطر رسیدگی به شکایات استادان، کارمندان و محصلان موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان تهیه و ترتیب گردیده است.

جهت باز نمودن و بررسی شکایات، کمیته‌ی از میان اعضای کمیته‌ی نظم و دسپلین، تعیین می‌شود؛
از میان اعضای کمیته،‌ یکتن آن‌ها منحیث مسئول، تعیین می‌شود؛
صندوق دارای قفل بوده و کلید آن نزد کمتیه محفوظ می‌باشد؛
صندوق در هر ربع یکبار توسط اعضای کمیته‌ی مؤظف باز و بررسی می‌شود؛
اوراق شکایات توسط کمیته جمع‌آوری شده و بعد از تجزیه و تحلیل، جهت رسیدگی به کمیته‌ی نظم و دسپلین موسسه راجع می‌شود؛

این میکانیزم، در جلسه مورخ ۱۲/ ۳/ ۱۴۰۱ و درج پروتکول شماره (۳) شورای علمی موسسه تحصیلات عالی پیمان، مورد تصویب قرار گرفته و قابل تنفیذ است.

میکانیزم تهیه پلان انکشافی

انسان‌ها با حرکت در مسیر تکامل و رشد عقلانی خود، بتدریج بر ضرورت (پلانگذاری) در زندگی واقف شدند و آن را به منزلۀ ابزاری در خدمت مدیریت و رهبری نظام های اجتماعی، مورد توجه قرار دادند. ادارات و موسسات امروز به حدی پیچیده شده‌اند که بدون اقدام به پلانگذاری‌های دقیق، امکان تداوم را ندارند. پلانگذاری، مستلزم آگاهی از فرصت‌ها و تهدیدهای آینده و پیش بینی شیوه‌های مواجه شدن با آنهاست. با توجه به تحولات معاصر، پیشینی می‌شود که در آینده سازمان‌های موفق خواهند بود که دید روشنی از آنچه که باید انجام دهند داشته باشند و بتوانند از مدیریت قوی و سیستم‌های سازمانی مورد نیاز بر خوردار گردند.

پلانگذاری نقش نهایت مهم برای هدفمند ساختن فعالیت‌ها است. تحقق اهداف (چه فردی باشد و چه اداری) مستلزم پلانگذاری است؛ به طوری که حتی برای نیل به اهدافی بسیار جزئی نیز باید پلانگذاری صورت گیرد؛ زیرا پلانگذاری عبارت است از تعیین هدف، دریافت و یا پیش بینی راه تحقق آن. به بیان دیگر، پلانگذاری عبارت است از تصمیم‌گیری در مورد این‌که چه کارهایی باید انجام گیرد.

با توجه به این امر، تهیۀ پلان‌های کاری چون: پلان انکشافی، پلان کاری، پلان عملیاتی و پلان تطبیقی در مطابقت با پلان استراتژیک حتی در سطح یک دیپارتمنت بحیث واحد دومی در چوکات یک پوهنحی، برای پیشبرد کارهای علمی و اداری جهت دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده و رسیدن به مرحلۀ اعتباری دهی، امریست نهایت ضروری.

در پلانگذاری مراحل ذیل باید رعایت گردد:

شناسایی مقتضیات موجود (فرصت‌ها و محدودیت‌ها)؛
تعیین و تعریف اهداف؛
جمع آوری، طبقه‌بندی و تحلیل و تجزیه اطلاعات کامل در بارۀ فعالیت‌های ضروری؛
تشخیص وسایل افراد و سایر منابع مورد نیاز؛
تنظیم تسلسل فعالیت‌ها و جداول زمانبندی؛
جستجوی بدیل‌ها و برنامه‌های جایگزین؛
ارزیابی بدیل‌های گوناگون؛
انتخاب بدیل مناسب؛
تدوین برنامه‌های فرعی و حمایتی.

و در تهیۀ پلان‌های کاری دیپارتمنت‌ها باید مراحل ذیل در نظر گرفته شود:

تعیین یک کمیتۀ چند نفری از اعضای دیپارتمنت؛
کمیته‌ی که از طریق جلسۀ دیپارتمنت تعیین می‌گردد، باید پرسش‌نامه‌ها را آماده ساخه و در اختیار استادان، کارمندان و محصلان قرار دهد؛
کمیته‌ی موظف، باید نظریات مفید دیگران را شامل پلان نماید؛
پلان تهیه شده بعد از امضاء اعضای کمیته، در اختیار دیپارتمنت قرار داده شود؛
دیپارتمنت بعد از تاییدی در جلسۀ دیپارتمنت، ثبت پروتوکول نموده، مهر و امضاء نماید؛
بعد از امضای آمر دیپارتمنت، تاییدی ریاست پوهنحی گرفته شود؛
بعد از امضاء و مهر تاییدی ریاست پوهنحی، کاپی آن در دیپارتمنت حفظ گردد؛
دیپارتمنت از تطبیق و عدم تطبیق این پلان نظارت و در ختم هر سمستر سال تحصیلی در جلسۀ دیپارتمنت مطرح نماید.

میکانیزم تهیه پلان عملیاتی

این میکانیزم به تأسی از معیار اول ریاست ارتقای کیفیت و با توجه به رهنمود پلان و تعیین اولویت و اهداف کوتاه مدت برنامه عمل (پلان عملیاتی) برای مدت زمان معیین (یک‌سال) و به منظور رسیدن به اهداف از قبل طرح ریزی شده تهیه و تدوین گردیده است. بنابراین، برای تهیه یک پلان عملیاتی رعایت نکات ذیل ضروری است:

پلان عملیاتی توسط یک تیم کاری ساخته می‌شود؛
اهداف با فعالیت‌های تعیین شده هماهنگی داشته باشد؛
انجام فعالیت‌های پلان شده به برآورده ساختن اهداف بی‌انجامد؛
زمان‌بندی برای انجام فعالیت‌ها مشخص باشد؛
در تهیه و ترتیب پلان، از کارمندان اکادمیک و غیر اکادمیک نظرخواهی صورت می‌گیرد؛
پلان تهیه شده، باالترتیب جهت تائید و تصویب، به شورای علمی (دیپارتمنت، دانشکده و موسسه/ دانشگاه) ارسال گردیده و ثبت پروتکول می‌شود؛
پلان تهیه شده بعد از تائید و تصویب شوراهای فوق‌الذکر، ذریعۀ مکتوب غرض تائید، امضاء و مهر، به آمر مافوق فرستاده می‌شود؛
پلان بعد از تائیدی مقامات ذیصلاح و امضاء و مهر آن مقام، مرعی‌الاجرا می‌باشد.

این میکانیزم، در جلسه مورخ۱۲/۳ / ۱۴۰۱ مورد بررسی و تصویب قرارگرفته و درج پروتکول شماره (۳) آن شورا گردیده و قابل تنفیذ می‌باشد.

میکانیزم رهنمایی دانشجویان توسط استاد رهنماء

این میکانیزم به تأسی از معیار هفتم چارچوب ریاست تضمین کیفیت و به منظور رهنمایی دانشجویان توسط استاد رهنماء تهیه و ترتیب گردیده است. بر اساس این میکانیزم:

دپیارتمنت مربوطه تعداد صنف‌ها و دانشجویان برحال دیپارتمنت را مشخص می‌نماید؛
دیپارتمنت به منظور تعیین استاد رهنماء، شورای دیپارتمنت را دایر و در آن شورا، استاد رهنماء تعیین می‌شود؛
دیپارتمنت، استاد رهنمای هر صنف را برای دانشجویان آن صنف اطلاع‌رسانی می‌کند؛
استاد رهنماء به منظور رهنمای دانشجویان خویش، مکان و زمان ملاقات را تعیین می‌کند؛
استاد رهنماء با دانشجویان تحت رهنمایی خود، جلسات رهنمایی را دایر نموده و نقش استاد رهنما را در مؤثریت روند تدریس و تحقیق بیان می‌نماید؛
استاد رهنما دانشجویان را در زمینه‌های مختلف از قبیل: علمی، تحقیقی، صحی، شغلی، شخصی و … بطور مفید و سازنده رهنمایی و همکاری می‌نماید؛
استاد رهنماء از طریق مشوره‌های مؤثر و سازندۀ خویش، سبب (ایجاد انگیزه، خلاقیت و علاقه‌مندی) دانشجویان در عرصۀ فراگیری علم و دانش و پابندی به ارزش‌های علمی و اکادمیک می‌شود.

این میکانیزم، در جلسه مورخ ۱۲ /۳/ ۱۴۰۱ موسسه تحصیلات عالی خصوصی پیمان مورد بررسی و تصویب قرارگرفته و درج پروتکول شماره (۳) آن شورا گردیده و قابل تنفیذ می‌باشد.

میکانیزم نظارت از تطبیق پلان استراتژیک

این میکانیزم در روشنایی فصل هفتم پلان استراتژیک و به منظور نظارت از تطبیق پلان استراتژیک موسسه تحصیلات عالی پیمان تهیه و ترتیب گردیده است. بر اساس این میکانیزم:

از میان اعضای کمیته‌ی پلان و پالیسی، ۴ تن آن‌ها جهت نظارت از تطبیق پلان استراتژیک، توسط شورای کمیته متذکره تعیین می‌گردند.
یکتن از اعضای فوق‌الذکر منحیث مسئول نظارت از تطبیق پلان استراتژیک تعیین می‌شود.
اعضای این کمیته مکلف اند به طور ربعوار از تطبیق پلان استراتژیک نظارت به عمل آورند.
نظار از تطبیق پلان استراتژیک از طریق پلان تطبیقیی‌که در مطابقت با پلان عملیاتی‌که در روشنایی پلان استراتژیک تهیه گردیده است، صورت می‌گیرد.
بعد از نظارت، فعالیت‌های انجام شده، انجام ناشده و در حال انجام با توجه به اولویت‌های استراتژیک، گزارش ارائه می‌گردد.
گزارش از نظارت پلان استراتژیک بعد از ترتیب و توحید، به مقام ریاست، معاونیت علمی و شعبات ذیربط ارسال می‌گردد.

این میکانیزم، در جلسه مورخ ۱۲ /۳ / ۱۴۰۱ و درج پروتکول شماره (۳) شورای علمی موسسه تحصیلات عالی پیمان، مورد تصویب قرار گرفته و قابل تنفیذ است.

میکانیزم تهیه گزارش کاری اعضای کادر علمی

اعضای کادر علمی موسسه تحصیلات عالی پیمان مکلف اند که در آخر هر سمستر، فعالیت‌های علمی و اکادمیک خویش را که شامل (تدریس، تحقیق، ارزیابی، سهم‌گیری در انکشاف جامعه و حضور در جلسات) می‌شود، بادر نظرداشت نکات قوت، ضعف، تهیدات و فرصت‌ها از روند کاری خود تهیه نموده و در اختیار دیپارتمنت‌های مربوطه قرار دهند.

در این گزارش، موارد ذیل باید رعایت گردد:

اقداماتی‌که برای بهبود کیفیت تدریس، تحقیقات علمی صورت گرفته، واضح شود؛
پیش رفت دروس مطابق کورس پالیسی و پلان درسی سمستر وار بیان گردد؛
نتیجه ازریابی صنفی، وسط سمستر، نهایی و سمینارها و فعالیت‌های محصلان در جریان سمستر انعکاس یابد. همچنان محصلانی‌که در سمستر گذشته ناکام مانده اند چه فعالیت‌های برای رفع چالش آنها انجام شده است یا خیر؛
نکات قوت و ضعف ارزیابی خودی در جریان سمستر واضح گردد؛
چگونگی سهم گیری محصلان در پروسۀ تدریس واضح گردد؛
روش‌های آموزش محصل محوری یا آموزش مبتنی برهدف تطبیق شده است یا خیر؛
چگونگی حضور در جلسات دیپارتمنت‌ها، شورا ها و حضور در کمیته‌های کاری واضح گردد؛
در بخش تحقیق (رساله علمی، مقالات، کانفرانس‌های علمی و …) تهیه یا ارائه شود؛
موانع و چالش‌ها در انجام فعالیت‌های پیش بینی شده، توضیح گردد؛
گزارش کاری استاد در جلسۀ دیپارتمنت قرائت و ثبت کتاب جلسات می‌گردد؛
نکات بر جستۀ این گزارش (قوت‌ها و ضعف‌ها) شامل گزارش دیپارتمنت گردیده طی مکتوب رسمی به ریاست محترم پوهنحی ارسال می‌گردد؛
از نتایج این گزارشات درتهیه پلان‌های بهبود تدریس و عملیاتی دیپارتمنت‌ها استفاده شود.

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیـــم

پالیسی آزادی اکادمیک

فهرست مطالب

صفحه عنوان

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱

اهمیت و ضرورت موضوع……………………………………………………………………………………………………………..۱

هدف عمومی………………………………………………………………………………………………………………………………۲

اهداف خصوصی………………………………………………………………………………………………………………………….۲

مبنی…………………………………………………………………………………………………………………………………۳

آزادی‌های اکادمیک اعضای کادر علمی…………………………………………………………………………………………..۴

آزادی‌های دانشجویان……………………………………………………………………………………………………………………۵

پیامدهای عدم رعایت مفاد پالیسی………………………………… ………………………………………………………………..۶

مقدمه

بدون تردید نهادهای علمی همانند سایر دستگاه‌های اداری کشور، دارای اصول، قوانین و مقررات خاص بوده که چگونگی رفتار، فعالیت و تدریس اعضای کادر علمی را تنظیم می‌نماید. اما باید اذعان داشت که در کنار این همه اصول و مقررات، نباید آزادی‌های علمی و اکادمیک را نادیده گرفت و آنرا قربانی ایجاد موانعی، جدیت و سخت‌گیری قواعدی حقوقی ساخت.

هرقدر در یک جامعه به آزادی‌های علمی ارج گذاشته شود، موانع از سر راه آزادی علمی برطرف گردد، منابع وسیع در اختیار قشر منور کشور به خصوص استاد و محصل قرارداده شود، به همان اندازه جای تقلید را نوآوری و ابتکار گرفته و احساس مسئولیت در براربر رشد جامعه از طریق نظریه‌های نو و تحقیقات علمی مفید و موثر برای جامعه در وجود استادان و محصلان تبارز می‌کند. آزادی علمی، موجب می‌شود تا فضای نهاد های علمی ورکشاپ‌های آموزشی، تحقیقات علمی، رشد فرهنگ کتابخوانی و مشغول شدن در سایت‌های علمی- انرتنتی، نوشتن مقاله،کتاب، نقد و بررسی آثار علمی و نشر و چاپ آن و سهیم شدن در تولید دانش جدید باشد. وجود چنین فضایی در نهاد های تحصیلات عالی، بر جریان‌های اجتماعی بیرون نهاد های تحصیلات اثر گذاشته و رشد جامعه (اعم از مادی و معنوی) را سبب می‌شود. در این پالیسی مواردی وجود دارد که استادان و محصلان در انجام آن دست باز دارند و مواردی هم دیده می‌شود که استادان و محصلان نباید به آن مبادرت ورزند. به این اساس، اگر آزادی علمی به صورت درست تعبیر و تفسیر شود، چنین آزادی باعث رشد استاد و محصل و در یک کلام، باعث رشد جامعه‌ی علمی می‌شود. اما اگر از آزادی علمی و اکادمیک تعبیر نادرست صورت گیرد، و به اصطلاح نوعی مصئونیت کاری به استاد و محصل بدهد، جامعه بطرف فلاکت و بی‌بندوباری کشانیده می‌شود.

اهمیت و ضرورت موضوع

آزادی علمی در نهاد های تحصیلات عالی، یکی از لازمه‌های اساسی به شمار رفته و باعث رشد و بالنده‌گی نهاد های علمی می‌گردد. متأسفانه بعضاً در نهاد های علمی تخطی‌هایی صورت می‌گیرد که هم استاد و محصل و هم نهاد علمی از آن متضرر می‌گردد؛ لذا پالیسی حاضر برای نهادینه شدن آزادی‌های علمی اعضای کادر علمی و دانشجویان تدوین گردیده است.

هدف عمومی

احیای یک اراده قوی برای ایجاد فضای واقعاً علمی در نهادهای تحصیلات عالی از سوی استادان و رهبری در تدریس و تحقیق با کیفیت بلند که نهادهای تحصیلات عالی را به یک نهاد مؤلد دانش مبدل سازد.

اهداف خصوصی

نهادینه شدن مفاهیم آزادی علمی در موسسه تحصیلات عالی پیمان؛
تشخیص موارد مخالف آزادی علمی در موسسه تحصیلات عالی پیمان؛
تشخیص نیازمندی‌های آزادی علمی در موسسه تحصیلات عالی پیمان

بخش اول

مبنی

ماده اول

خداوند انسان را آزاد خلق نموده و امکانات جهان هستی را برای تعالی و پیشرفت او، در اختیارش قرار داده است. آزادی های انسان مبتنی بر قوانین طبیعی و وضعی، بدون حد و حصر نبوده و به منظور بقای نسل و حفظ کرامت و حقوق انسان، تحت شرایطی محدود میگردد. تمام ادیان آسمانی تعدی به حقوق دیگران را نهی نموده و تمام انسان ها را به رعایت حقوق و آزادی های دیگران تشویق مینماید. قانون اساسی افغانستان نیز در ماده بیست و چهارم چنین بیان میدارد: “آزادی حق طبیعی انسان است”. این حق جز آزادی دیگران ومصالح عامه که توسط قانون تنظیم میگردد، حدودی ندارد. آزادی وکرامت انسان از تعرض مصئون است. دولت به احترام و حمایت آزادی و کرامت انسان مکلف می باشد.” همچنان در بند ۱۱ ماده سوم قانون تحصیلات عالی ملکی آزادی اکادمیک را اینگونه تعریف نموده است: “آزادی اکادمیک”. ارائۀ آزادانه نظریات علمی بر مبنای روش ها و معیارهای علمی پذیرفته شده می باشد.”

نهاد های تحصیلات عالی به مثابه تولید کنندگان علم و اشاعه دهندگان دانش بشری، باید از آزادیهای قانونی برخوردار باشند، تا با خاطر آرام به پژوهش و کشف مجهولات پرداخته، با نظرات علمی خود جامعه را به سوی افقهای روشن و اهداف والای انسانی راهنمایی نمایند. اگر ترس از ارائه نظرات علمی و مبتنی بر حقایق وجود داشته باشد، تحقیق و پژوهش روبه زوال نهاده و دیگر تولید نظریه های تحقیقی صورت نخواهد گرفت. اعضای کادر علمی که به عنوان سرمایه معنوی، اساس و بنیان نهاد های تحصیلات عالی را تشکیل میدهند، باید ازادانه و بدون هراس از پیگرد، بتوانند نتایج تحقیقات علمی خود را نشر نمایند، تا جامعه از این یافته‌ها، مستفید شود.

بخش دوم

آزادی های اکادمیک اعضای کادر علمی

ماده دوم

آزادی در تدریس و امور آموزشی با رعایت معیار های پذیرفته شده علمی و قانونی؛
آزادی در بیان حقایق و واقعیت های دریافت شده از تحقیقات با درنظرداشت ارزش های اسلامی و ملی؛
آزادی فکری در پژوهش و تحقیقات؛
برقراری ارتباط آزادانه با نهاد ها و سازمان های اکادمیکی ملی و بین المللی؛
آزادی در انتخاب برنامه های درسی و آموزشی با درنظر گرفتن کاریکولم تائید شده و مفردات درسی؛
آزادی عمل استادان در اداره صنف مطابق به موازین دسپلینی؛
آزادی شجاعت و جسارت برای طرح ایده ها و پرسش های نو با رعایت اصول اخلاقی و ارزش های اسلامی و ملی؛
داشتن آزادی نقد و به چالش کشیدن ساختارهای اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مطابق به قوانین و پالیسی های وزارت تحصیلات عالی؛
آزادی در تلاش برای گسترش علم و دانش در جامعه؛
داشتن استقلال عمل سازمانی در پوهنتون؛
آزادی در حل مسایل فکری؛
آزادی اکادمیک استادان در تعریف و بررسی برنامه درسی؛
آزادی در نگاه اندیشه ورزانه و به دور از جهت گیری ها در مسایل علمی؛
عدم محدودیت استاد در استفاده از روش های مفید تدریس؛
آزادی در ارائه یافته ها و نتایج تحقیق با درنظرداشت قانون اساسی و قانون تحصیلات عالی؛
آزادی در ارزیابی آموخته های دانشجویان و تعیین نمره مطابق به آن؛
آزادی اشتراک در اجتماعات علمی مانند کنفرانس ها، سیمینارها، ورکشاپ ها و غیره؛
آزادی اشتراک در انجمن ها و کمیته ها؛
آزادی نقد علمی آثار دیگران؛
آزادی در ارائه طرح های ابتکاری و نوآوری ها؛
سایر آزادی هایی که با قوانین، لوایح، مقررات، پالیسی ها مغایرت نداشته باشد.

بخش سوم

آزادی‌های اکادمیک دانشجویان

ماده سوم

آزادی در انتخاب رشته و گزینش برنامه های درسی مطابق به لایحه کریدت؛
آزادی در انتخاب موضوع، پژوهش و تحقیق با رعایت ارزش های اسلامی و ملی؛
آزادی اشتراکت در انجمن ها و شوراهای دانشجویی؛
آزادی در نقد نمودن نظرات دیگران مبتنی بر اصول علمی؛
حق اشتراک و عضویت نماینده دانشجویان در کمیته نظم و دسپلین؛
حق ابراز نظر و انتقاد عملکرد اساتید و کارمندان دانشگاه؛
حق اشتراک در ارزیابی های مختلف اساتید و سایر کارمندان پوهنتون؛
حق تجدید نظر در نمره های امتحان نهایی مطابق به لوایح امتحانات؛
حق دسترسی مساویانه به تمام امکانات و تسهیلات دانشگاهی که برای دانشجویان فراهم شده است؛
حق ابراز نظر در پلان های استراتیژیک و سایر برنامه های دانشگاه.

بخش چهارم

پیامد های عدم رعایت مفاد پالیسی

ماده چهارم

هرگونه تخطی از قوانین، لوایح، پالیسی ها و پالیسی توسط تمام منسوبین دانشگاه و دانشجویان مطابق به اسناد تقنینی مربوطه بررسی گردیده و برای شخص خاطی متناسب با عمل وی، جزا داده میشود.
در صورتی که تخطی از مفاد این پالیسی اتفاق افتد و در اسناد تقنینی دیگر از جزا برای فرد خاطی تذکری داده نشده باشد، متناسب با میزان تخطی، حسب زیر تصمیم اتخاذ می‌گردد:

توصیه شفاهی؛

توصیه کتبی؛

اخطار شفاهی؛

اخطار کتبی؛

کسر معاش کوتاه مدت کمتر از یک ماه (برای منسوبان دانشگاه)

کسر معاش بلند مدت بیشتر از یک ماه (برای منسوبان دانشگاه)

اخراج موقت حد اکثر ۴ هفته (برای دانشجویان)؛

تبدیلی اجباری به نهاد دیگر (برای دانشجویان)؛

ماده پنجم

این پالیسی در چهار بخش و پنجم ماده تهیه و تدوین گردیده و در جلسه مورخ ۱۰/۱/۱۳۹۸ شورای علمی موسسه تحصیلات عالی پیمان مورد بررسی و تصویب قرارگرفته و ثبت پروتکول شماره (۵) آن شورا گردید.